Ewangeliczny Związek Braterski w RP
Porozumienie z MEN - www.ezb-szczecinek.pl

Podpisanie porozumienia w MEN

Historia

Siedziba Ministerstwa w latach 1939-1945 siedzibą komendantury  Gestapo i SS

Już na początku października 1939 r. budynek został zajęty przez Wehrmacht, a następnie przez IV Grupę Operacyjną Policji Bezpieczeństwa, którą pod koniec miesiąca przekształcona w Urząd Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa. Al. Szucha stała się centrum dzielnicy niemieckiej, a jej nazwę zmieniono na „Strasse der Polizei” (pol. ulica Policyjna). Budynek przy Szucha 25 został dostosowany do potrzeb gestapo. W piwnicach funkcjonował areszt śledczy. Utworzono 10 izolatek oraz wąskie cele zbiorowe z drewnianymi ławkami, zwane potocznie „tramwajami”. Trafiali tam na przesłuchania więźniowie przetrzymywani m.in. na Pawiaku, na Daniłowiczowskiej, ale również osoby ujęte w czasie akcji policyjnych oraz w ulicznych łapankach. Obok cel znajdował się pokój do przesłuchiwań. Wiadomo też, że więźniowie poddawani byli przesłuchiwaniom na wyższych kondygnacjach.

 Przesłuchania były niezwykle brutalne. Ofiary bito pałkami, pejczami i kijami. Łamano im kości, miażdżono genitalia, wybijano oczy i zęby, duszono, przypalano i podtapiano. Nierzadko tortury odbywały się w obecności ściągniętych do sali przesłuchań członków rodziny. Wśród osób przesłuchiwanych były także osoby pochodzenia żydowskiego. W maju 1943 r. przywożono na przesłuchania na Szucha jednego z bojowników powstania w getcie warszawskim, członka kierownictwa podziemnego Centralnego Komitetu Bundu i Cukunftu, Abraszę Bluma. Został on najprawdopodobniej zamordowany właśnie w al. Szucha. Z kolei w maju 1944 r. przez trzy dni przesłuchiwano w gmachu na al. Szucha kronikarza warszawskiego getta Emanuela Ringelbluma. Przesłuchiwano tu i torturowano także Irenę Sendlerową. W czasie powstania warszawskiego Niemcy zorganizowali przy Szucha miejsce zbiorcze dla mieszkańców południowych dzielnic Warszawy. Zgormadzona tam ludność kierowana była później do obozów koncentracyjnych. W siedzibie gestapo oraz w okolicznych budynkach Niemcy dokonywali masowych egzekucji. Ciała ofiar palono w jednym z budynków.

Tuż przed ewakuacją we wrześniu 1944 r. Niemcy zdołali zlikwidować zgromadzone przez gestapo i służbę bezpieczeństwa archiwa. Gmach przy Szucha 25 przetrwał wojnę. Na mocy uchwały Rady Ministrów z 25 lipca 1946 r. piwnice gmachu, w których znajdowało się więzienie gestapo, uznane zostały za miejsce martyrologii. Zdecydowano, że zostaną zachowane w oryginalnym stanie. 18 kwietnia 1952 r. zostało otwarte w nich Mauzoleum Walki i Męczeństwa.

źródło: https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/w/18-warszawa/116-miejsca-martyrologii/51902-areszt-sledczy-gestapo-al-szucha-25